“HPV Aşısı Herkes İçin Ücretsiz Olmalı”

Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu, LÖSEV, Sosyal Politika, Cinsiyet Kimliği ve Cinsel Yönelim Çalışmaları Derneği (SPoD) gibi STK’larda gönüllü çalışmalar yürüten ve hukuki destek veren Av. İlayda Öner, Hukukun Sesi’nde Türkiye’de HPV aşılarının cinsiyet farkı olmadan herkese ücretsiz olması için yürütülen çalışmaları anlattı.

Rahim ağzı kanserine neden olan HPV virüsüne karşı korunmanın en etkili yolu aşı. Aşının Türkiye’de ulusal aşı programına alınması ve ücretsiz olmasına dair çalışmalar uzun süredir STK’ların gündeminde.  Öteki taraftan ücretli olan aşının ücretsiz kullanımı için SGK’ya açılan davalar da devam ediyor. Türkiye’de HPV aşısının uygulanması iki yöntemle gerçekleşiyor. 9-15 yaş arası çocuklara iki doz yapılması tavsiye edilen aşının 15 yaşından sonra ise üç doz şeklinde yapılması öneriliyor. Birinci doz HPV aşısı yapıldıktan 2 ay sonra ikinci doz uygulanıyor. Üçüncü doz HPV aşısı ise ilk HPV aşısından 6 ay sonra uygulanmakta. Her doz aşının ücreti ise güncel kur ile bin 200 lirayı buluyor. Aşının etkisi ise 7 yıl boyunca devam ediyor. Aşı sadece kadınlar için değil erkekler için de virüsün taşınmasına karşı koruma sağlıyor. HPV aşısının ücretsiz olması için yürütülen davalarda yer alan Av. İlayda Öner, Hukukun Sesi’nde HPV aşılarında hukuki süreci anlattı.

“Erkeklere de Yapılmalı”

HPV aşısı 70’ten fazla ülkede ücretsiz yapılıyor.

HPV virüsünden kaynaklanan rahim ağzı kanserinin kadınlarda en ok rastlanan 5 kanser türünden biri olduğunu söyleyen Öner, HPV’nin sadece kadınlar için değil erkekler için de koruyucu olduğunu söyledi: “HPV toplumda yaygın olarak kadınlara mahsus bir hastalık olarak görülüyor. Oysa ki tensel temas da virüsün bulaşması için yeterli. Fakat erkeklerle ilgili araştırmalar yeterli olmadığı için erkeklerin HPV aşısına ihtiyacı yokmuş gibi düşünülüyor.”

HPV hastalığına karşı toplumdaki algıyı anlatan Öner, “Genellikle marjinal kişilerin yaşadığı bir hastalık olarak görülüyor. Cinsel yolla bulaşan hastalıklar da bir anda ortaya çıkmıyor, belli bir kuluçka süresi var. Ondan dolayı her bireyin HPV aşısı olması gerekiyor” dedi.

“HPV Aşılarının Ulusal Takvime Alınmasını İstiyoruz”

HPV aşısının ücretsiz olması için açılan davalara değinen Öner, “HPV aşısının ücretinin SGK tarafından karşılanmasını talep eden davalar ilk olarak 2012’de başladı. 2013 yılında sonuçlanan davada SGK’nin bu aşıları ücretsiz karşılamasına ilişkin karar var. Açılan yeni davalarda da 2013 tarihli dava emsal alınıyor. Ama bu davalar HPV aşılarının ücretsiz şekilde ulusal aşı takvimine alınması için değil, aşı olmuş bireylerin aşı ücretini geri alması için açılıyor. HPV aşıları ülke dışından geliyor ve çok pahalı. Uygulayan yerler de sınırlı. Bu yüzden açılan davaların ve aşı takvimine dahil edilmesi talepleri de çok önemli. Bu davalar da aslında bireysel görünse de toplumdaki normu değiştirmeyi amaçlayan stratejik davalar” şeklinde konuştu.

Yüzde 100 Koruma Sağlıyor

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin kararlarını örnek gösteren Öner, “Anayasamızda ve uluslararası sözleşmelere göre devletin yurttaşlara sağlık hakkını sağlaması gerekiyor. Bundan dolayı HPV aşılarının ücretsiz talep edilmesinin en önemli hukuki dayanağı bu. Aynı zamanda HPV kansere neden olan bir virüs. Önlenebilen bir kanser türü. Dünyada 70’ten fazla ülke yurttaşlarına HPV aşısını ücretsiz sağlıyor. Ve bu sayede ülke içindeki rahim ağzı kanseri vakalarını sıfıra indirebildiler. Ve devlet açısından düşünüldüğünde kanser vakalarının azalması da sağlık giderlerindeki azaltabilir” dedi.

Programın tamamını buradan dinleyebilirsiniz: