Sadece Edebiyat Yetmez

İsak Behar’ın her hafta farklı bir konuğu ağırladığı İsak’la Tarz-ı Hayat’ın bu haftaki konuğu Mario Levi oldu. Bir romancının edebiyat bilgisi dışındaki alanlara da hakim olması gerektiğini söyleyen Levi, “yazar geçmişte hangi parfümün daha popüler olduğunu, hangi moda akımının yükselişte olduğunu bilmelidir” diyor

Her hafta farklı alanlardan konukları ağırlayan İsak’la Tarz-ı Hayat’ın bu haftaki konuğu Mario Levi oldu. Yazarlığa başlamasındaki etkenleri anlatan Levi,

Eğitim hayatına Saint-Michel Fransız Lisesi’nde başlayan Mario Levi, yaşamına başladığı andan itibaren Fransız dili ve edebiyatının kendisini etkilediğini söyledi: “İlk öğrendiğim dil Fransızcaydı diyebilirim. Yanında büyüdüğüm anneannem ve dedem Frankofon bir gelenekten geliyorlardı 1930’larda hayatlarının 5 yılını Paris’te geçirmişlerdi.” Üniversite eğitimini İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Fransız Dili ve Edebiyatı bölümünde tamamlayan Mario Levi, genel kanının aksine edebiyat fakültelerinin yazar ve edebiyatçı yetiştirmek yerine öğretmen yetiştirdiklerini söyledi.

“19 Yaşında Aşık Olursanız Yazarsınız”

Levi, İstanbul Üniversitesi’nde aldığı eğitimin yazarlığı üzerinde büyük etkileri olduğunu ekledi: “Haldun Taner, Tahsin Yücel gibi değerli isimleri derslerine girdim. Ve bunun etkisiyle ilk öykülerimi yazmaya başladım.” Liseden itibaren yazarlık konusunda işaretler taşıdığını söyleyen Levi, yüksek notlar almak için çalışmak yerine edebiyatla ilgilendiğini belirtti. Lise öğrenciliğini en yüksek notlarını edebiyat derslerinde aldığını söyleyen Mario Levi, üniversiteden aldığı derslerin ve 19 yaşında aşık olmasının yazmaya başlamasında temel nedenler olduğunu ifade etti.

“Yazarlık Bir Hayat Projesi”

Mario Levi yazarlık mesleğine bakışını şu sözlerle anlattı: “Hep iyi ve kalıcı eserler ortaya koymaya çalıştım. Yazarlığı çok özel bir yere koydum. Bu yüzden uzun yıllar kitaplarımdan para kazanamadım. Yazarlık yanında başka mesleklerde de çalıştım. Mesela üniversite hocalığı benim sekizinci mesleğimdir. 10 yıl süreyle dedemin şirketinde çalıştım. 4 yıl süre reklamcılık üzerine çalıştım. Açık Radyo, TRT 3 ve NTV Radyo’da yayıncılık yaptım. Hep bir arayışım oldu ve ne mutlu ki bu uğraşılar bana hayatı öğretti.”

“Konu Sıkıntısı Çekmem”

Çok kitap okumanın yazarlığın gereklilikleri arasında olduğunu söyleyen Levi, diğer bir gerekliliği ise yazarın hayat içinde olması olarak açıklıyor: “Yazar sosyal olmalı, gerekirse toplu taşıma araçlarına binmeli, çarşı-pazar gezmeli. Çünkü yazarlıkta malzeme insandır. Hayat bilgisi ve okuma bilgisi birleşmeli. Bu yüzden yeni konu bulma sıkıntısı hiç çekmedim.”

“Espri Hayatın İçinde”

Komediyi yaşamda ve yazında sevdiğini söyleyen Mario Levi, iyi ve kaliteli mizahın iyi bir zekanın eseri olduğunu söyledi. Dram yazarı olarak bilinen Franz Kafka’nın mizahi yanını Aziz Nesin sayesinde gördüğünü ekleyen Levi, “Üniversite döneminde trajik bulduğum bir yazardı Kafka. Sonraki yıllarda Aziz Nesin’in Kafka’ya mizah yazarı gözüyle bakmam konusundaki tavsiyesi Kafka eserine bakışımı değiştirdi. Bu açıdan iyi bir komedi, iyi bir trajediden doğar. Mizah bir yandan da bir direnişten doğar.”

“21. Yüzyılı Sevmiyorum”

20. yüzyılın yaşanan savaşlarla daha vahşi olduğunu söyleyen Mario Levi, buna rağmen geçen yüzyılın değerler açısından daha ileri bir üslubu olduğunu ekliyor: “20. Yüzyıl sadece sanat anlamında değil siyaset ve yaşantı açısından da daha ileriydi. Bugün edebiyatta bir Camus, bir Sartre; resimde bir Picasso var mı? Yetenek olarak değil, kabul edileni değiştirmek anlamında günümüzde bu gibi sanatçılar yok. 21. Yüzyılda hayatımızın içinde yer alan birçok durumun sahte olduğunu düşünüyorum.”

Mario Levi’nin konuk olduğu İsak’la Tarz-ı Hayat programının tamamını buradan dinleyebilirsiniz: