Ali Kayaalp ile Adalı Olmak Üzerine

Süleyman Güner’in hazırlayıp sunduğu Bozca Adamdan Sesler programının bu haftaki konuğu Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Sanat Tarihi öğretim üyesi Dr. Ali Kayaalp oldu. Bozcaadalı bir ailenin çocuğu olan Kayaalp, “adalı” olma kavramını anlattı

Cumhuriyet dönemi görsel kültür, Türk resmi ve modernist mimarlık üzerine yaptığı çalışmalarla bilinen Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Sanat Tarihi öğretim üyesi Dr. Ali Kayaalp mekan kültürü kapsamında doğup büyüdüğü Bozcaada’yı anlattı. Dedesi ressam ve restoratör Ali Recep Fethi Kayaalp’ın Bozcaada’ya yaptığı katkıları anlatan Ali Kayaalp, “Dedem Güzel Sanatlar Akademisi’nde öğretim görevlisiyken arkadaşlarının ısrarıyla uzun zaman önce ayrıldığı Bozcaada’ya geri dönüyor ve kendi evini inşa ediyor. Akademili dostlarının da ziyaretleriyle adanın kendine has mimarisi ve dokusunu arkadaşlarıyla koruma kararı alıyor. Bu sayede adanın yapısını bozabilecek birçok proje de iptal ediliyor.”

“Tarih Savaşlardan İbaret Değil”

Adalı olmak ve adalılar üzerine nehir söyleşilerden oluşan bir kitap da hazırlayan Dr. Ali Kayaalp, Bozcaada merkezli Mendirek Dergisi’ne de yazılar veriyor. Yerel dergilerin kent kültürüne katkısının önemine değinen Kayaalp, bu sayede kent hafızasının genç nesillere de aktarılabildiğini söyledi: “Gündelik hayat tarihinden daha önemli ne var ki. Tarih sadece savaşların ve diplomatik anlatıların tarihi değildir, Bozcaada’da Hocaoğlu Mehmet Efendi’nin kahvesinde oturanların tarihi, Hafız İbrahim’in teknesinin tarihi… Bunlar bana daha önemli geliyor.”

Kültür Turizmi Önemli

Bozcaada’daki kültürün zaman içinde yok olma tehlikesi olduğunu söyleyen Kayaalp, “Ada turistik olmadan önce bilinmeyen bir yerdi, şimdi ise Bozcaada’ya gitmek bir prestije dönüştü. Fakat şimdi Kadıköy nasıl bir yerse Bozcaada da öyle bir yere dönüştü.” Yunan adalarının Avrupa’da kültürleriyle tanındığını ekleyen Kayaalp, “Bozcaada ve İmroz ise sadece tüketim kültürü üzerine tanınıyor. Ziyaretçiler sadece plajda denize girerek veya alışveriş yaparak tatil yapıyorlar. Fakat Bozcaada’nın plajları ve denizi dışında bir kültürü de var ve bunun da tanıtılması gerekiyor.”

Adalı Rumlar Nerede?

Bozcaada’da dükkan isimlerinin ve çalınan müziklerin çoğunlukla Rumca olduğunu belirten Kayaalp, yerli Rumların adada olmaması üzerine sitemini şu sözlerle dile getirdi: “Bozcaadalılar adada mübadelenin yaşanmamasından gurur duyarlar. Fakat Rumlar nasıl gitmiştir, şimdi neden onların hayaletleri burada yaşıyor sorgulanması gerekir. Yani adada Rum yokken onların hikayeleri, müzikleri ve isimleri üzerinden maddi bir kazanç nasıl sağlanıyor düşünülmeli.”

Bozcaada’nın tarihi, yaşantılar ve yemek kültürü üzerine konuşulduğu Süleyman Güner ile Bozca Adamdan Sesler programının tamamını buradan dinleyebilirsiniz: