Ekonomik Bağlılık Kadınların Bireyselleşmesini Engelliyor

Güzel İşler programına konuk olan Kadının İnsan Hakları Yeni Çözümler Derneği Sorumlusu Duygu Dokuz Türkiye’de kadınların maruz kaldığı hak ihlallerini anlattı. Dokuz, dernek bünyesinde 28 yıldır düzenledikleri Kadın İnsan Hakları Eğitimi’nden bahsetti.

Türkiye’de kadın hakları konusunda çalışma yürüten birçok STK bulunuyor. Ortak düşünce, son dönemdeki ekonomik sorunlar nedeniyle en çok kadınların sosyal ve ekonomik olarak kısıtlandığı yönünde. Kadınların istihdamı için birçok şirket ve STK özel projeler yürütürken ekonomik bağımsızlık ve eğitimin kadınların hak ihlallerini azaltması bekleniyor.

“Eğitimimiz Kadınlara ‘İyileşme Alanı’ Sunuyor”

Merve Kılıç ile Güzel İşler programına konuk olan Kadının İnsan Hakları Yeni Çözümler Derneği Sorumlusu Duygu Dokuz kadınların karşılaştıkları hak ihlallerine karşı yürüttükleri çalışmaları anlattı. Dernek bünyesinde yerel yönetimlerle iş birliği içinde yürüttükleri çalışmayı anlatan Dokuz, “Özellikle Güney Doğu, Doğu Anadolu ve Marmara bölgesinde yaptığımız araştırmada kadınların hak ihlaline yüksek oranda maruz kalındığını tespit etmiştik. Bunun nedeni ise kadınların hak ve hukuk mekanizmasının dışında tutulması. Kadınların hayatlarını daha çok gelenek görenekler şekillendiriyor. Kapalı bir toplum içinde yasal haklarını bilmeyen kadınlar olduğunu görüyoruz. Ve kadınların haklarını öğrenebilecekleri, haksızlığa uğradıklarında başvurabilecekleri ne bir resmi kurum ne de bir STK bulunmuyor. 1993’te ilki düzenlenen bu araştırma sonucu dernek bünyesinde “Kadın İnsan Hakları” konulu bir hak temelli bir güçlenme programını yürütüyoruz. Bu, Türkiye’de 60 şehirde uyguladığımız 16 hafta süren bir eğitim programı. Bu program kapsamında kadınların hukuki, ekonomik, cinsellik ve doğurganlıkla ilgili haklarını konuşuyoruz. Kadınlara, kadın hakları ile ilgili tüm metinleri irdeliyoruz. Belediyelere bağlı kadın biriminde çalışanlardan yerel STK temsilcilerine kadar tüm kadınlar eğitmen olarak katkı sunabiliyor. En fazla 20 kadınla yüz yüze gerçekleştiriyoruz. Ve katılımcılar hayat tecrübelerini ve yorumlarını açıkça paylaşıyor. Katılımcılar bu eğitimi ‘bir iyileşme alanı’ olarak görüyor. Katılmak isteyenler de belediyelere ve sosyal medya hesaplarımıza başvurabilir” dedi.

Türkiye Hak Eşitliğinde Son Sıralarda

Dünya Ekonomik Forumu’nun dünyada cinsiyet eşitliğini ele alan Gender Gap çalışmasına atıf yapan Dokuz, “Araştırmaya göre eğer tüm dünya kadınların eşitliği için bugün adım atarsa, bu yaptırımların tamamen etkisini göstermesi 200 yıl sonra olacak. Bu da ne kadar erken ve hızlı hareket edersek gözle görülebilecek sonuçların o kadar erken gerçekleşeceğini gösteriyor. Bu çalışma cinsiyet eşitliğine siyasi katılım, sağlık hakkına erişim, ekonomik güç ve eğitime erişim açısından bakıyor. Aynı araştırmaya göre cinsiyetler arası hak eşitliği anlamında 124. Sıradayız” şeklinde konuştu.

Kadınların Bireyselleşmesinden Korkulmamalı

“Şu anda kadını güçlendirmek yerine ailenin güçlendirmesi tercih ediliyor” diyen Dokuz, “Öncelikle birey olma meselesi var. Kadınların toplum içinde bireysel varlık göstermesi zorlaştı. Çünkü kadınlardan beklenen eğitim hayatlarını uzatmamaları ve hemen evlenmeleri, sonrasında ise çocuk sahibi olması. Elbette ailenin güçlendirilmesi de çok önemli fakat aile içinde ve toplumda kadının bireyselleşmesini önemsemezseniz burada birçok sorun başlıyor. Bu durum kadına şiddete kadar varıyor” diye belirtti.

Kadın Ev İşlerinden Emekli Olamıyor

Kadının ev içi emeğinin karşılığını alamaması da kadınların ekonomik bağımsızlığını olumsuz etkiliyor. Dokuz, “Kadının yaptığı ev işleri sanki sadece onun sorumluluğundaymış gibi düşünülüyor. Buna görülmeyen ev içi emek diyoruz. Ev işlerinin mesaisi, sigortası, emekliliği yok. Bitme durumu bile yok. Kadınlar evde ücretsiz olarak uzun yıllar boyu çalışıyor. Özellikle kızları ekonomik bağımsızlığını kazansın istiyorlar. Ama torunları olunca yine çocuk bakmaya başlıyorlar. Bu yüzden aile haklarını gözetirken kadınlar dahil her bireyin hakkı gözetilmeli” şeklinde konuştu.

Programın tamamını buradan dinleyebilirsiniz: