Kent Yaşamında Stresi Nasıl Azaltırız?

Kilit Açan Sorular’a konuk olan Sosyolog Sinem Demirel şehirde farkındalıklı yaşam nedir sorusunun cevabını anlattı. Farkındalıklı yaşamın haz ve tüketime dayanmadığını söyleyen Demirel, “Farkındalıklı yaşam olumlu olumsuz bütün duygu ve deneyimleri fark etme ve öğrenme halidir” diyor.

Bilinçli farkındalık (mindfulness) ve farkındalıklı öz yaşam günlük yaşantımıza artık iyice yerleşmiş kavramlar. İlk ortaya çıktığında eleştirilen bu iki kavram özetle yoğun ve stresli kent yaşamına karşı bireylerin kendilerini tanımaları, stresten uzaklaşıp daha dengeli bir yaşam sürmelerini amaçlıyor. Aldığı sosyoloji eğitiminin yanında mindfulness eğitimi de alan Sinem Demirel, psikolog terapilerinde de artık mindfulness’ın kullanıldığını söylüyor: “Özellikle bireysel terapilerde kullanılıyor. Elbette her tedavide kullanılması şartı yok. Fakat etkili olduğu alanlar ve vakalar var. Ama farkındalığın geliştirilmesi ve kimi sorunların kişi tarafından ortaya çıkarılmasında ve anlamasında mindfulness kolaylık sağlıyor. Öz şefkat de bunun tamamlayıcısı. Çünkü farkındalık ve öz şefkat bir kuşun iki kanadı gibidir. Bu da kendimizi eleştirmeden bizde ne varsa onu görebilmek ve kabul edebilmekten geçiyor. Çünkü farkındalık ile kendimize dair fark ettiğimiz özellikler bizi zorlayabilir. Bundan dolayı öz şefkat ile farkındalık eğitimlerini pekiştirmek gerekiyor.”

Demirel, farkındalık kavramının neden bu kadar yaygınlaştığı sorusuna ise şu şekilde yanıtlıyor: “İnsanlar anlam arayışındalar. Yaptıklarında, yapacaklarında ve kendi var oluş sebeplerinde anlamı bulmak istiyor. Kendi bilgeliğine yolculuğunu yapmak istiyor. Bu kavram binlerce yıldır Uzak Doğu’da var ve 1970’lerden beri batılı ülkelerde keşfedildi.”

Popüler olan her kavram gibi farkındalık kavramının da içinin boşaldığını söyleyen Demirel, “Farkındalık bir çeşit Carpe Diem (Anı Yaşa) gibi anlaşılıyor. ‘Anı yaşa, hazzını al, tadını çıkar’ olarak yaşanıyor. Oysa Doğunun farkındalığı böyle bir şey değil. Çünkü tüketmek ve haz üzerine kurulu değil. Farkındalık amaçlı ve bilinçli yaşama halidir. Neyi, neden, ne zaman ve niçin yaptığını bilmektir. Deneyimlerin, davranışların ve düşüncelerin farkına varmaktır. Ve bu farkındalık halinde sadece hoş şeyler yoktur. Zor duygular ve kendimizde görmek istemediğimiz durumlar olabilir. Yaşamın getirdiği zorlayıcı deneyimlere toplu bir şekilde bakmak gerekiyor. Olumlu veya olumsuz tüm duyguları ve deneyimlerin farkına varmak ve getirdiklerinden bir şeyler öğrenebilmek farkındalığın temeli” diyor.

Zuhal Gürçimen ile Kilit Açan Sorular’ın tamamını buradan dinleyebilirsiniz: