Truva’dan Bir Kesit: İfigenya Şehir Tiyatrolarında

Ataerkil düzenin yıkıcılığı karşısında kadının konumunu anlatan Euripides’in İfigenyası yeni sezonda İstanbul Şehir Tiyatroları’nda

Doğu ve Batı arasında bilinen ilk savaş Troya, çeşitli farklılıklarla güzel sanatların birçok dalına kaynaklık eden bir savaş. Destanlarda anlatıldığı üzere sadece bir kadının kaçırılması üzerine ortaya çıkan bir savaş değil aynı zamanda Truva’nın zenginliğini ele geçirmek isteyen 99 kralın on binlerce askerden oluşan ordunun bir amacı da ticaret yollarını ele geçirmekti. Bu savaşı ele alan Euripides, dünya görüşü gereği de savaş karşıtı olmasıyla aslında çağının aktivist yazarlarından sayılabilecek bir entelektüel. Atina demokrasinin savaşlar ve paranın kutsanması yüzünden krize girdiği zamanlarda yaşayan Euripides, eşitliğin ve demokrasinin çöküşünü görmüş ve eleştirmiş bir yazar. Kaleme aldığı İfigenya’da Truva Savaşı üzerinden Atina’da yaşanan çöküşe, iktidar ve para hırsının yol açtığı hasara eğilir. Truva seferine çıkmak üzere olan Akha ordusunun sıkıştığı limandan kurtulmak için rüzgara ihtiyaç duyması üzerine doksan dokuz kralın ordusunun komutanı olan Agamennon bir karar vermek zorundadır. Ordu hastalıkla uğraşırken ve öfkeli askerler Agamennon’un iktidarını tehdit etmek üzereyken Agamennon, ordunun kurtulması için en değerli varlığı kızını Iphigenia’yı tanrılara kurban vermeyi düşünür.

Kadın Ön Planda 

İktidar hırsının kör ediciliğini, ata erkil düzenin yıkıcılığını oyunda ortaya koyan Euripides’in bu eserini İstanbul Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatroları, Serdar Biliş’in yönetmenlğinde sahneye taşıyor. Serdar Biliş’in oyun sahnelerken Antik yunan oyunlarında halkın ve sağduyunun sesi koroyu aynı amaçla gerçek kişiler üzerinden verdiklerini söylüyor: “Euripides’in izinden giderek, savaşlar yüzünden dünyanın içine girdiği krizin yarattığı eşitsizliği, bozulan toplumsal düzeni ve ataerkil sistem içinde “kadın”ın konumunu ön plana koymaya çalıştık. Eserde işlenen evlat sahibi olma, ahlaki değerler, toplumsal sorumluklar unsurları toplumun farklı kesimlerinden kadınların, birbirinden farklı görüş, anı ve düşüncelerini aktararak sözü gerçek sağduyunun sahiplerine teslim etmeyi amaçladık”

Dramaturgisini Gökhan Aktemur’un, müziğini Burçak Çöllü’nün, sahne-kostüm  tasarımını Gamze Kuş’un, ışık tasarımını Kemal Yiğitcan’ın, efekt tasarımını Gökhan Suna’nın yaptığı, fotoğraflarını Ahmet Çelikbaş’ın çektiği oyunda Caner Çandarlı, Ceren Kaçar, Elvan Boran rol alıyor.

İfigenya, 29 Eylül-2 Ekim 2021 tarihleri arasında Harbiye Muhsin Ertuğrul Sahnesi’nde.