Arabuluculuğun Artıları Herkes İçin Hukuk’ta

Gülay Güner ve Av. Hüsnü Özkarayel’in hazırlayıp sunduğu Herkes İçin Hukuk’ta bu hafta arabulucu olmak için gereken özellikler, hukuktaki yeri ve etkisi ele alındı.

Mahkemelerin Yükü Hafifliyor

Hukuki okuryazarlığa katkıda bulunan Herkes İçin Hukuk programında bu hafta arabulucuların hukuk sistemindeki yeri ve arabuluculuk yapmak için gereken özellikler konuşuldu. Arabuluculuğun anlaşmazlıkları çözmek için hukuk sisteminde yeni kullanılan bir yöntem olduğunu söyleyen Av. Hüsnü Özkarayel, “Arabuluculuk ve uzlaştırma olgusu yüzyıllardır toplum içinde kullanılan bir yöntem. Fakat davaların artması ve süreçlerin uzaması mahkemeler üzerindeki yükü hafifletmek ve verimli sonuçlar elde etmek amacıyla hayatımıza girdi.”

Arabuluculuğun Kapsama Alanı

İdari ve ceza yargılamalarının arabuluculuk kapsamına girmediğini ekleyen Özkarayel, “Özel hukuk ile ilgili konular kapsama girer. Ticari işlerde, daha çok para alacakları arabuluculuk kapsamına girer. Meslek hastalıklar ve iş hukukuna giren davalar arabuluculuk kapsamına girmez.”

Arabulucu Olmak İçin Gerenler

Arabulucuların Adalet Bakanlığı’na bağlı olarak çalıştıklarını belirten Özkarayel, arabulucu olmak için gereken özellikleri şu şekilde sıraladı: “Hukuk fakültesi mezunu olman ve 5 yıllık avukatlık tecrübesi olanlar arabulucu olabilir. Hem hukuksal anlamda hem de psikoloji anlamında uzun soluklu bir eğitimden sonra düzenlenen sınav sonrasında arabulucu olunabilir.”

Dava Devam Ederken de Başvurulabilir

Özkarayel, “Özellikle içinde bulunduğumuz enflasyonist durumda alacakların hızlı tahsili istenecek. Gecikmiş alacak için açılan bir davanın en az 3 yıl sürme ihtimaline karşı arabuluculuk ile hızlı bir şekilde tahsil edilebilir. Ve tüm süreci başvuranın yönetme şansı oluyor. Buna göre sonuçtan memnun olmak da artıyor.”

Tarafların dava devam ederken de arabuluculuğa başvurabileceklerini söyleyen Özkarayel, “Her aşamada arabuluculuğa başvurma şansı var. Davadan önce de açıldıktan sonra da bu imkan kullanılabilir. İstenilen durumlar dışında da belli davalarda arabuluculuğun denenmesi zorunlu bir durum. İşe iade davaları bunun örneği. Arabuluculuk süreci de dava süresi olarak sayılmıyor. 2 saatlik arabuluculuk görüşmelerini devlet karşılıyor. 2 saati aşan görüşmelerde ise uygun bir tarife üzerinden ücretlendirme yapılıyor. Fakat bu ücret, dava açılması durumundaki masraftan daha uygundur.”

Kolaylaştırıcı Bir Seçenek

Arabuluculuğun hafife alınmaması gereken bir durum olduğunu belirten Özkarayel, “Özellikle şirketler arabuluculuk görüşmelerine avukatlarını yolluyorlar. Avukatlar olaya ve duruma çok hakim olmayabilir. Bundan dolayı gerçek temsilcilerin toplantılara katılımı çok önemli.” Arabuluculuk ile karıştırılan uzlaştırmacılığın ceza hukuku konularında devreye girdiğini ekleyen  Özkarayel, “Ceza davalarında savcılık dosyayı uzlaştırmaya gönderir ve taraflarla iletişim kurarak dosyayı kapatmaya çalışırlar. Çok basit yöntemlerle çözülebilecek ceza dosyaları da mahkemeleri meşgul etmeden kapanıyor.”

Arabuluculuk ve uzlaştırmacılığın ele alındığı Herkes İçin Hukuk programının tamamını buradan izleyebilirsiniz: